خانواده در عصر غيبت

عکس نويسنده

نويسنده : طيبه نوحي

بازديد : 1187

زمان تقريبي مطالعه : 4 دقيقه

تاريخ : پنج شنبه 1397/11/11

خانواده يکي از نظام‌هاي اوليه‌ي جوامع بشري است که با وجود تحولات اساسي، در اهداف و کارکردهاي خود ثابت مانده و هنوز اهميت بسزايي دارد.

خانواده بهترين بستر براي تأمين نيازهاي مادي و رواني شخص و همچنين بهترين پايگاه براي برقراري امنيت رواني افراد محسوب مي‌شود.

اگرچه خانواده، جامعه‌اي کوچک است، اما اسلام براي تغيير و پاک‌سازي جوامع بزرگ‌تر اهتمام زيادي به سلامت اين نهاد داشته، چنانچه امام صادق (ع) مي‌فرمايند: «وامو بيوتکم»؛ ملازم خانه‌هاي خود باشيد.[1]

ملازم خانه و خانواده بودن نشانه‌ي اهميت وافر به اين نهاد بنيادين جامعه است و سالم و فعال نگه داشتن اين هسته در تأسيس و تشکيل جامعه مهدوي نقش مؤثري دارد؛ اما آنچه يک خانواده را مهدوي خواهد کرد، عبارت‌اند از:

باور توحيدي و ايمان
ازآنجاکه سبک زندگي هر شخص تابع هدف اوست، افراد ابتدا بايد هدفي مناسب براي زندگي خود تعيين کنند و نکته اساسي در اين مسئله بحث ايمان و باور توحيدي است، در غير اين صورت پيشرفتي صورت نمي پذيرد؛ چراکه خانواده مي‌تواند بر اساس هدف خود تحت ولايت خدا يا شيطان قرار بگيرد و چنانچه به مرز شيطاني راه پيدا کرد ديگر نمي‌توان آن را مؤثر در تحقق ظهور دانست.

اولويت انجام واجبات و ترک محرمات در خانواده مهدوي

ازاين‌رو در تشکيل زندگي نيز نبايد ارزش‌هاي ديني را از نظر دور داشت؛ چراکه از برنامه‌هاي اصلي حضرت حجت (عج) اهميت به ارزش‌هاي ديني است. امام صادق (ع) مي‌فرمايد: «اذا قام القائم لايبقي أرض إلا نودي فيها شهاد ان لا إله إلا الله و أن محمد رسول الله»؛ هنگامي‌که حضرت قائم قيام مي‌نمايد هيچ جايي نيست مگر اينکه در آن نداي «لا إله إلا الله و محمد رسول الله» سر داده مي‌شود. لذا در خانواده مهدوي انجام واجبات و ترک محرمات در انتخاب‌ها اولويت دارد.

اميد و نشاط
بشر از ابتداي آفرينش در پي يافتن منبعي اميدزا بوده است تا در پرتو آن بتواند موانع و مشکلاتي که در زندگي براي او به وجود مي‌آيد را از مسير بردارد و راه دسترسي به هدف‌هايش را هموار کند.

يأس و ناميدي بزرگ‌ترين بلا در مسير جامعه‌ي عصر ظهور است؛ براي افرادي که فعالانه در پي هدف‌ها، اميدها و رؤياهاي خويش‌اند و رهنمون زندگي‌شان، معناجويي و ايثار و تعهد است. تعقيب هدف هيچ‌گاه پايان نمي‌پذيريد. افراد سالم به آينده مي‌انديشند و در آينده زندگي مي‌کنند.[2]

ظهور و انتظار، گنجينه عظيم ملت‌ها
مقام معظم رهبري در سخني دراين‌باره مي‌فرمايند: «اعتقاد به قضيه مهدي و موضوع ظهور و فرج و انتظار، گنجينه‌ي عظيمي است که ملت‌ها مي‌توانند از آن بهره‌هاي فراواني ببرند و اميد و تلاش افراد براي نجات نقش عظيمي دارد.»[3]

مسئوليت‌پذيري
حس مسئوليت‌پذيري اعضاي خانواده نسبت به يکديگر نشان از رشد فکري افراد در اين زمينه دارد. دليل چنين عنصري را بايد در فرهنگ قرآن و مهدويت جستجو کرد، زيرا از يک‌سو قرآن با فرمان «يا ايها الذين آمنو قوا انفسکم و اهليکم.»[4] وظايف خانوادگي را مشخص مي‌کند، از سوي ديگر مهدويت يعني احساس مسئوليت بين‌المللي و جهاني نسبت به انسان امروز و فردا و دغدغه اصلاح بشريت داشتن، رنج بشريت را چشيدن و از قالب «من» درآمدن و به «ما» انديشيدن؛ بنابراين مهدويت يعني طرحي جهاني براي شکوفايي انسانيت؛ بر اين اساس ارتباط تنگاتنگي بين فرهنگ مهدوي و اصالت و رسالت خانواده مهدوي وجود دارد.[5]

خانواده مهدوي نسبت به نسل آينده و تربيت نسل مهدوي و بسترسازي و ايجاد کانون سرشار از عدالت و امنيت مسئوليت‌پذير است.

انديشه و تعقل
پيامبر گرامي اسلام (ص) مي‌فرمايند: «إنما يدرک الخير کله بالعقل و لادين لاعقل له»؛ تمام خير با عقل به دست مي‌آيد و کسي که اهل انديشه نيست دين ندارد.[6]

بنابراين ايمان شخص در گرو به کار بستن يا نبستن انديشه است. جايگاه اين مهم را در خانواده مهدوي چه در تشکيل و چه در تربيت و پرورش فرزندان نمي‌توان ناديده گرفت. پيامبر (ص) فرمودند: «حذر کنيد از ازدواج با زن احمق؛ زيرا مصاحبت با او بلا آفرين و فرزندانش تباه و بي‌فايده خواهند بود.»[7] اين اصل مهم، راهبردي ريشه‌اي براي زمينه‌سازي ظهور و تربيت نسل سرباز گونه خواهد بود. چنانچه خداوند مي‌فرمايد: «إن شر الدواب عندألله الصم البکم لذين لايعقلون»(8)

محبت و عشق
عشق به حضرت حجت (عج) از ارکان اساسي ولايت‌مداري است چنانچه پدر و مادر در خانواده بتوانند اين امر را در خود و فرزندانشان نهادينه کنند در مسير ظهور و زمينه‌سازي براي اين امر تأثير بسزايي خواهند داشت.

محبت به خداوند، رسول گرامي (ص) و ائمه اطهار (ع) خصوصاً حضرت قائم (عج) باعث جلوگيري از لغزش‌ها در مسير عبوديت و بندگي خداوند متعال خواهد شد و نقطه محوري و کانون جذب به حضرت حجت (عج) است.

پي‌نوشت:
[1]. غيبت نعماني / ص 197.
[2]. روان‌شناسي کمال/ ص 16
[3]. تلخيص بيانات در جمع اقشار مختلف مردم/ 17/ 10/ 1374.
[4]. تحريم/ 6
[5].خانواده مهدوي/ ص 91.
 [6].تحف العقول/ ص 54.
[7]. النوادر (للراوند)/ ص 13.
[8]. انفال/ 22

حجت الاسلام «مهدي نيلي پور»، در گفت وگو با خبرنگار مهدويت و غدير خبرگزاري شبستان و در تشريح نقش خانواده در انتظار پويا و زمينه ساز اظهار کرد: خانواده مهدوي، خانواده اي آرماني و معنوي است که علاوه بر داشتن همه ارزش هاي انساني و اخلاقي،، به طور ويژه به دو موضوع خدامحوري و امام محوري توجه دارد چنان که خانه و خانواده رنگ و بوي توجه، عشق، عرفان و اطاعات از خدا و امام زمان(عج) مي دهد.

مدير بنياد فرهنگي مهدي موعود(عج) استان اصفهان تصريح کرد: خانواده مهدوي يعني خانواده اي عارف، عاشق و مطيع امام زمان(عج)، اين خانواده احساس يتيمي را دارد که از پدر خويش دور مانده و روز و شب خود را با ياد و داغ فراق امام زمان(عج) سپري مي کند. در خانواده مهدوي، معنويت حرف اول را مي زند و افراد مقيد به امانتداري، ادب، نماز اول وقت، سحرخيزي و تلاوت قرآن اند و حداقل روزي يک سلام صميمي به امام زمان(عج) مي دهند.

 اهتمام خانواده مهدوي به تربيت مهدي ياوران

نيلي پور با بيان اينکه خانواده مهدوي براي امام زمان(عج) سرباز تربيت مي کند، گفت: خانواده مهدوي با عمل و رفتار خود، ديگران را عاشق و واله امام زمان(عج) مي کند و اعضاي آن فرزندان معنوي حضرت مهدي(عج) محسوب مي شوند.

مدير بنياد فرهنگي مهدي موعود(عج) استان اصفهان تاکيد کرد: ياس و تنبلي، بُخل، تنگ نظري، ظلم، خيانت، فرار از مسئوليت هاي خانوادگي و اجتماعي در اين خانواده راه ندارد؛ به عبارت بهتر، خانواده مهدوي و مهدي ياور يعني خانواده اي که در مسير جانفشاني براي حضرت مهدي(عج) قدم بر مي دارد و از رفاه، خانه، وقت، ثروت و حتي در صورت وم از اهدا جان هم دريغ نمي کند، به همين دليل در زيارت جامعه کبيره مي خوانيم: «بِأبى أنْتُمْ وَ اُمّى وَ نَفْسى وَ أهْلى وَ مالى؛ پدر و مادرم و خودم و خانواده ام و مالم به فداي شما.»

عنايت ويژه امام زمان(عج) به خانواده مهدوي

وي ابراز کرد: خانه مهدوي، محيطي کوچک براي اجراي وظايف انتظار است و حضرت حجت(عج) به آن گوشه چشمي دارند و خانه محبان اهل بيت(ع) محسوب مي شود.

مهدي نيلي پور تاکيد کرد: در مقام مقايسه بين فرهنگ خانواده و تمدن مهدوي، اشتراکات و اهداف همسوي متعددي به چشم مي خورد که پرداختن و توجه به اين اصول مشترک در جهت تقويت فرهنگ خانواده در راستاي همسويي و همانندسازي هرچه بيشتر با فرهنگ مهدويت مي تواند تاثيرگذار باشد تا از اين طريق بتوان به تربيت سربازان مهدي باور در خانواده خود بپردازيم.

وي تصريح کرد: انسان در زندگي فردي، خانوادگي و اجتماعي خود، نيازمند آرامش و آسايش، خوشي و خوشبختي است و به آرامش بيش از آسايش نياز دارد، آنچه امروزه بشر را در يک چرخه رنج و افسردگي و سردرگمي قرار داده است، توجه افراطي به آسايش و خوشي و تن آسايي و بي توجهي به عوامل پايدار آرامش و خوشبختي و روح آسائي است.

 رحمت و کرامت؛ بنيان خانواده مهدوي

مولف کتاب «خانواده مهدوي» با بيان اينکه خانواده سالم و صالحِ مهدوي و منتظر بايد ضمن تلاش براي تامين آسايش و خوشي، هزينه هاي مادي و معنوي فراوان تري براي تامين خوشبختي و آرامش روحي اختصاص دهد، ابراز کرد: محور ارتباطات در يک خانواده مهدوي براساس اصل رحمت، ست، کرامت، روابط عاطفي عميق و ايجاد آرامش استوار است زيرا يک خانواده مهدوي با درک تفاوت مبنايي ميان «خوشبختي» و «خوشي»، تمام تلاش خود را براي تامين خوشبختي «سعادت دنيوي و اخروي» و در کنار آن براي تامين خوشي و رفاه به کار مي بندد.

نيلي پور با اشاره به سفارش هاي اهل بيت (ع) در زمينه گرم نگاه داشتن کانون خانواده و ايجاد فضايي آرام در آن، افزود: امام سجاد (ع) مي فرمايند: «وَ اَمّا حَقُّ اَّوجَةِ فَاَنْ تَعْلَمَ اَنَّ اللّه َ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَها لَكَ سَكَنا وَ اُنْسا فَتَعْلَمَ اَنَّ ذلِكَ نِعْمَةٌ مِنَ اللّه ِ عَلَيْكَ فَـتُـكْرِمَها وَ تَرْفُقَ بِها وَ اِنْ كانَ حَقُّكَ اَوجَبَ فَاِنَّ لَها عَلَيْكَ اَنْ تَرْحَمَها؛ حق زن اين است كه بدانى خداوند عزوجل او را مايه آرامش و انس تو قرار داده و اين نعمتى از جانب اوست، پس احترامش كن و با او مدارا نما، هر چند حق تو بر او واجب تر است اما اين حق اوست كه با او مهربان باشى.»

 ديدگاه شهيد مطهري پيرامون وم صلح و سازش در خانواده

مدير بنياد فرهنگي مهدي موعود(عج) استان اصفهان با اشاره به نظر شهيد آيت الله مطهري پيرامون وم و چگونگي تامين صلح و سازش در خانواده، خاطرنشان کرد: ايشان مي فرمايد: «به ‏طور قطع در ميان زن و مرد بايد صلح و سازش برقرار باشد. اما صلح و سازشي که در زندگي شويي بايد حکمفرما باشد با صلح و سازشي که ميان دو همکار، دو شريک، دو همسايه، دو دولت مجاور و هم مرز بايد برقرار باشد، تفاوت بسيار دارد. صلح و سازش در زندگي شويي نظير صلح و سازشي است که ميان پدران و مادران با فرزندان بايد برقرار باشد که مساوي است با گذشت و فداکاري و علاقه مندي به سرنوشت يکديگر و شکستن حصار دوگانگي و سعادت او را سعادت خود دانستن و بدبختي او را بدبختي خود دانستن، برخلاف صلح و سازش ميان دو همکار يا دو شريک يا دو همسايه يا دو دولت مجاور. اين گونه صلح ها عبارت است از عدم تعرض و عدم به حقوق يکديگر. در ميان دو دولت متخاصم «صلح مسلح» هم کافي است. اگر نيروي سومي دخالت کند و نوار مرزي دو کشور را اشغال کند و مانع تصادم نيروهاي دو کشور شود، صلح برقرار شده است زيرا صلح سياسي جز عدم تعرض و عدم تصادم مفهومي ندارد .اما صلح خانوادگي غير از صلح سياسي است. در صلح خانوادگي عدم به حقوق يکديگر کافي نيست، از صلح مسلح کاري ساخته نيست. چيزي بالاتر و اساسي تر ضرورت دارد؛ اتحاد و يگانگي و آميخته شدن روح ها بايد تحقق پذيرد، همچنانکه در صلح و سازش ميان پدران و فرزندان نيز چيزي بالاتر از عدم تعرض ضروري است.»

منبع: خبرگزاري شبستان